Eisen schoolgebouwen onder Europese wetgeving

Veranderde wetgeving rondom energiezuinige schoolgebouwen

Sinds de jaren zeventig zijn de energie-eisen voor gebouwen regelmatig aangescherpt. Daarbij lag de focus aanvankelijk op het verminderen van energieverbruik door betere isolatie en het dichten van kieren. Maar hoewel energiezuinigheid uiteraard belangrijk is, komen dergelijke ingrepen de ventilatie en daarmee de kwaliteit van het binnenklimaat niet altijd ten goede.

Inmiddels is de Europese wet- en regelgeving rondom emissievrije gebouwen ingrijpend veranderd. Scholen staan daarmee voor de uitdaging om oplossingen te vinden die zowel aan de huidige energiezuinigheidseisen voldoen als de noodzakelijke voorwaarden voor een gezond binnenklimaat garanderen.

Aandacht voor een gezond binnenmilieu op school

In 2021 heeft de Rijksoverheid het initiatief Frisse Scholen opgestart. Een Frisse School is een schoolgebouw (basis- of voortgezet onderwijs) met een laag energieverbruik en een gezond binnenmilieu. Voor het keurmerk van een Frisse School wordt gekeken naar energie, luchtkwaliteit, temperatuur, licht en geluid. Om scholen hierbij te helpen heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een Programma van Eisen (PvE) ontwikkeld. Dit PvE Frisse Scholen is te gebruiken voor het stellen van eisen aan nieuwe schoolgebouwen, maar ook voor het verbeteren van bestaande schoolgebouwen in het primair en voortgezet onderwijs.

Het belang van optimale ventilatie op scholen

Frisse lucht is cruciaal voor het welzijn en de concentratie van zowel leerlingen als leerkrachten. Een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit Maastricht over een periode van vijf jaar in 270 klaslokalen toonde aan dat basisschoolleerlingen significant slechter presteren op toetsen wanneer ze worden blootgesteld aan verhoogde CO2-niveaus. Het effect van slechte luchtkwaliteit was zelfs groter dan de negatieve impact van schoolsluitingen tijdens de coronacrisis.

Een Gebouwautomatiserings- en Controlesysteem (GACS) maakt het mogelijk om ventilatiesystemen dynamisch aan te passen aan het aantal mensen in een ruimte en de actuele luchtkwaliteit, wat zorgt voor een constant gezond binnenklimaat. Dit verbetert de concentratie en het welzijn van iedereen in de school.

Klimaatsystemen dynamisch instellen voor efficiënter gebouwbeheer

Volgens Europese richtlijnen moeten veel utiliteitsgebouwen, waaronder scholen, vanaf 2026 beschikken over een GACS. Zo'n GACS maakt het mogelijk om verlichting, verwarming, ventilatie en airconditioning (HVAC) dynamisch in te stellen. Daarmee wordt het makkelijker om dit type klimaatsystemen efficiënter te beheren, bijvoorbeeld tijdens de schoolvakanties of in lokalen die tijdelijk niet worden gebruikt. Die extra efficiëntieslag betekent weer financieel voordeel onder aan de streep, zeker op de lange termijn. Bijkomend voordeel: de waarde van het gebouw zelf neemt door de GACS-implementatie flink toe.

GACS-verplichting voor scholen: het stappenplan

Is uw schoolgebouw ondergebracht in een nieuwbouwpand, dan is de kans groot dat daar al een gebouwbeheersysteem aanwezig is. Maar juist voor de bestaande bouw valt nog een efficiëntieslag te behalen. Denk bijvoorbeeld aan hoge plafonds, oude ramen, slecht geïsoleerde gevels of andere plekken waar warmte of kou kan ‘weglekken’. Is er al onderhoud of een verbouwing gepland om deze problemen aan te pakken? Kan de verwarming, verlichting en ventilatie van klaslokalen en andere ruimtes apart worden ingesteld, of is alles centraal ingeregeld? En in hoeverre zijn die installaties eigenlijk geschikt om aan slimme technologie te koppelen?

Wilt u weten welke stappen u nog meer moet ondernemen om aan de meest recente Europese wet- en regelgeving rondom emissievrije utiliteitsgebouwen te voldoen? Lees dan ons stappenplan ‘GACS-verplichting voor scholen’.