‘We hebben in elk geval Parijs nog’: waarom het klimaatakkoord de bebouwde omgeving voorgoed verandert

Na jarenlange discussies bood het door de VN tot stand gebrachte Klimaatakkoord van Parijs een welkome focus op de strijd tegen klimaatverandering. De juridisch bindende overeenkomst, die in 2015 door 196 landen is ondertekend en een jaar later is geïmplementeerd, roept op om de opwarming van de aarde te beperken tot ‘ruim minder’ dan 2 graden, vergeleken met het pre-industriële niveau. Praktische actie moet zo snel mogelijk gericht zijn op het “wereldwijd pieken” van de uitstoot van broeikasgassen zodat in 2050 een klimaatneutrale wereld is bereikt. (1)

Een van de sterkste punten van het Klimaatakkoord van Parijs is de helderheid. Zo worden de doelen opgebroken in vijfjarencycli en moeten afzonderlijke landen hun eigen gedetailleerde plannen met vastgestelde bijdragen (NDC's: Nationally Determined Contributions) indienen. Het akkoord stelt ook een kader vast voor wereldwijde samenwerking op drie hoofdgebieden: financiën, capaciteitsopbouw en technologie.

In de gehele overeenkomst wordt het belang benadrukt van het benutten van bestaande technologieën en het ontwikkelen van nieuwe technologieën. Je hoeft geen bolleboos te zijn om te raden dat de verschuiving naar hernieuwbare energiebronnen en klimaattechnologieën als systemen die vroegtijdig waarschuwen en zeeweringen van essentieel belang zullen zijn. Maar er wordt ook erkend dat er behoefte is aan het optimaliseren van ‘zachte’ klimaattechnologieën als energie-efficiënte systemen voor gebouwen.

Zoals nog eens wordt bevestigd op de website van de UNFCC: “inzicht in onze klimaattechnologie vormt de basis voor effectieve actie tegen klimaatverandering”(2). Aangezien de bouwsector verantwoordelijk is voor 39% van alle koolstofuitstoot (3), mag het belang van inzicht in klimaattechnologie in gebouwen duidelijk zijn. Daarom is er in de vijf jaar dat de Klimaatovereenkomst van Parijs van kracht is, veel werk gestoken in de interpretatie van de doelen voor de bebouwde omgeving.

Het belangrijkste initiatief dat dit proces heeft opgeleverd is ongetwijfeld Advancing Net Zero. Het initiatief, ontwikkeld door de World Green Building Council (WorldGBC), heeft als drijfveer “helpen om de ambitie van het Klimaatakkoord van Parijs te realiseren en klimaatverandering aan te pakken” (4). In samenwerking met de Green Building Councils van afzonderlijke landen, wordt ernaar gestreefd om in 2030 ’’klimaatneutraliteit’ te bereiken voor alle nieuwe gebouwen en belangrijke renovaties, gevolgd door hetzelfde voor alle gebouwen in 2050.

Het zou natuurlijk ideaal zijn als alle gebouwen alleen maar hernieuwbare energie zouden gebruiken die ter plekke kan worden opgewekt ('klimaatneutrale energie’). Er wordt echter erkend dat dit in veel gevallen niet mogelijk zal zijn. Daarom moet de focus ook zijn op ‘koolstofvrij’. Hierbij is de uitstoot tot nul gereduceerd door een combinatie van hernieuwbare energiebronnen, energie-efficiënte technologieën en een zekere mate van koolstof.

In de praktijk betekent dit dat de hele levensduur van het gebouw zorgvuldiger dan ooit in ogenschouw moet worden genomen. Het gebouw zelf moet centraal staan in het energieverhaal, iets dat Priva ondersteunt met het Lab for Innovation (Lin). Als incubator voor nieuwe technologie- en softwareoplossingen wil het Lab het voor koolstofbewuste bedrijven en de publieke sector makkelijker maken om slimmer om te gaan met energieverbruik.

Er bestaat geen twijfel over de omvang van de klimaatuitdaging die voor ons ligt, maar uiteindelijk helpt het niet om te lang stil te staan bij het grote geheel. Het is veel beter om je te concentreren op het definiëren van specifieke acties en beter beheersbare doelen - en deze pragmatische aanpak zou wel eens een van de grootste erfenissen van de Overeenkomst van Parijs kunnen zijn.

Bron:
(1) https://unfccc.int/process-and-meetings/the-paris-agreement/the-paris-agreement 
(2) https://unfccc.int/topics/climate-technology/the-big-picture/what-is-technology-development-and-transfer 
(3) https://www.worldgbc.org/worldgreenbuildingweek 
(4) https://www.worldgbc.org/news-media/worldgbc-launches-groundbreaking-project-ensure-all-buildings-are-“net-zero”-2050